مناسب سازی فضاهای شهری به منظور برگزاری مراسم جمعی، نمونه مورد مطالعه: بازار تهران

فضاهای شهری بستر تعاملات بین استفاده¬کنندگانش است. زمینه¬سازی برای چنین بستری، نیازمند تمهیدات کالبدی و فعالیتی جهت هرچه بهتر شکل¬گرفتن روابط اجتماعی بین مردم است. رویدادها و مراسم جمعی از جمله فعالیت¬هایی هستند که می¬تواند در پیوند دادن مردم یک¬شهر نقشی موثر ایفا و با خلق خاطراتی جمعی به مقوله هویت¬بخشی به فضا و مردم کمک کنند. فعالیت¬هایی این¬چنینی نیازمند فضاهای مناسبی برای برگزاری هستند تا بتوانند به اهداف مذکور دست یابند. از این¬رو، پژوهش حاضر با رویکرد مناسب¬سازی فضاهای شهری به¬منظور برگزاری مراسم¬ جمعی در قالب پنج فصل، انجام گرفته و رویداد جمعی را از نمایش¬های آئینی تا تئاتر¬های خیابانی و جشنواره¬ها تعریف کرده و به هرکدام پرداخته-است. در عصر حاضر، آئین¬های نمایشی ایران که ابزاری جهت هویت¬بخشی و نمایش فرهنگ و سنت این مرز و بوم هستند، رنگ¬و بوی گذشته خود را از دست داده¬اند و توجه دوباره به آنها و برگرداندن شکوه سابقشان، نقش یک فضای عمومی شهری مناسب را ضروری می¬کند. از دیگر سو جای¬دادن سنت¬های ایرانی در قالب جشنواره¬ها و خلق فضایی سرزنده و فارغ از روزمرگی¬ها و مشغله¬های زندگی مدرن امروزه، با اجرای نمایش¬های خیابانی، رنگ دیگری به فضاهای شهری کسالت¬بارمان می¬دهد. از جمله فضاهایی که روزانه مردم زیادی را به خودم می¬خواند بازار و مراکز خرید است و همین حضور مردم، پتانسیل آنها را به-عنوان فضایی جهت دیده¬شدن فعالیت¬های جمعی از سوی آنها افزایش می¬دهد. در این¬راستا و در این-پژوهش، محدوده اطراف بازار بزرگ تهران در بافت مرکزی شهر، به¬عنوان نمونه مطالعاتی انتخاب شده¬ که علاوه¬بر استفاده هزاران نفر از آن در طول روز جهت خرید، بناهای تاریخی نظیر مجموعه کاخ گلستان را که گردشگران خارجی و داخلی متعددی از آن بازدید می¬کنند، در خود جای داده¬است. همچنین بازار از گذشته تا به امروز محور فرهنگی-اجتماعی شاخصی در دل شهر بوده¬است و مراسم¬های جمعی نظیر نمایش آئینی تعزیه و عزاداری دهه محرم هرساله در آن برگزار می¬شود. در این¬پژوهش با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی و با استناد به اسناد تاریخی جهت شناخت هر چه بهتر مفاهیم و پس از بررسی تجربه-های دیگر مناطق جهان در زمینه موضوع مورد بحث، به شناخت و تحلیل محدوده مطالعاتی پرداخته شده و در انتها راهکارهای لازم جهت مناسب¬سازی آن برای برگزاری مراسم جمعی ارائه گردیده¬است تا نشانی بر آن باشد که می¬توان فضاهای عمومی شهر و رویدادهایی این¬چنینی را در تعاملی دو طرفه به هم پیوند زد.